Οι παρακάτω σημειώσεις είναι προσωρινό και σχετικά αδιαμόρφωτο υλικό σχετικά με το upcoming project Myfeed του Personal Cinema που σχετίζεται με τα άτομα και τα δίκτυα. Ο κύριος σκοπός των σημειώσεων είναι να βοηθήσουν τη κατανόηση των βασικών σημείων του project, αρχικά στο workshop που έγιναν 3-5 Ιουλίου 2009 στη Καλαμάτα, στα πλαίσια του Φεστιβάλ Μηδέν και να ανατροφοδοτηθούν κατά τη διάρκεια της εξέλιξης του στη συνέχεια.

►Υπερκείμενο, ένα ή πολλά;

Αυτό που συνεχίζει να κινεί τη παραγωγή του συμβολικού και σε επέκταση τις διάφορες εκφάνσεις του πολιτισμικού είναι τα μυαλά και τα σώματα των ανθρώπων και όχι -ακόμα τουλάχιστον - οι μηχανές. Τα πρότυπα για την αντίληψη του κόσμου υπάρχουν μέσα στα μυαλά. Όταν λοιπόν αυτά τα πρότυπα αντίληψης έρχονται σε επαφή μέσω των networks με την χλωρίδα και την πανίδα των πληροφοριών του διαδικτύου, δηλαδή την πληθώρα των πολιτιστικών εκφράσεων που κυκλοφορούν εκεί έξω, μέσα από διαδικασίες που σχετίζονται με τη προσοχή ή την απουσία της, τότε διαλέγουν, συνδυάζουν και ιδιοποιούνται στοιχεία.

Αυτή η διαδικασία είναι το υπερ-κείμενο και όπως λέει ο Manuel Castells, το υπερκείμενο είναι μέσα μας. Βρίσκεται στην εσώτερη ικανότητα μας να επανασυνδυάζουμε και να βγάζουμε νόημα από όλους αυτούς τους επανασυνδυασμούς. Τα επιμέρους δίκτυα και το διαδίκτυο συνολικά μας βοηθάει να κάνουμε αυτό το πράγμα.

Το υπερκείμενο που διαμορφώνει τη συνείδηση μας δεν παράγεται εκεί έξω αλλά μέσα μας, από εμάς που το χρησιμοποιούμε. Συνεπώς, δεν έχουμε να κάνουμε με ένα υπερ-κείμενο όπως συχνά αναφέρεται αλλά με μύρια όσα. Δηλαδή το δικό μου, το δικό σου και του καθενός που έρχεται σε επαφή. Δεν υλοποιήθηκε ποτέ η εξαγγελία των 90's, η ανάδυση ενός ηλεκτρονικού πολυμεσικού υπερκειμένου με όρους υλικού τεχνουργήματος. Κι αυτό σε συνάφεια με την επίσης αποτυχία δημιουργίας της "καθαρής" (purist) γλώσσας των γλωσσών που επίσης ευαγγελίστηκαν τα 90's. Γιατί; Σίγουρα ο σπουδαιότερος λόγος είναι πως δεν υπήρξε ποτέ κάποιο συγκεκριμένο ενδιαφέρον, ίσως και η δυνατότητα εκ μέρους κάποιας από τις εταιρίες. Αν μη τι άλλο, κάποιες ιδέες πάνω σε αυτό έχει ο Ted Nelson. Έτσι η κατάσταση σήμερα είναι μια πληθώρα υπερκειμένων, απλοϊκών ή πολύπλοκων, μέτριων σε πολιτισμική αξία ή αντίθετα πλούσιων κτλ.

►Κυριαρχία και κοινό έδαφος ή αυτιστική ελευθερία;

Σύμφωνα με τον Castells προκύπτει ένα θεμελιακό ερώτημα σε σχέση με ατομικά υπερ-κείμενα που αφορά με δραματικό τρόπο το παρόν και τη σχέση μας με τα κοινωνικά δίκτυα, μέσω των οποίων στην ουσία ενεργοποιούμε σε συνεχή βάση τα προσωπικά μας υπερ-κείμενα. Αν οι πολιτισμικές εκφράσεις συγκεντρώνονται σε ένα πλατύ και ποικίλλο αστερισμό που μπορούμε να έχουμε πρόσβαση σε ατομική βάση και στη συνέχεια να τον ιδιοποιούμαστε ο καθένας με τους δικούς του κώδικες πως θα είναι δυνατόν να μιλάμε μια κοινή γλώσσα; Πως μπορούμε να μοιραζόμαστε με άλλους το νόημα στη κοινωνική ζωή;

Αν όντως υπήρχε ένα εξωτερικό από εμάς υπερ-κείμενο, ενσωματωμένο στα συστήματα των πολυμέσων μπορεί αυτό να σήμαινε μια συνολική πολιτισμική κυριαρχία αλλά οι διεργασίες θα ήταν κοινές για όλους, σαν εξωτερικές, πολύπλευρες ίσως αλλά με όμοιους κώδικες. Θα ήταν δηλαδή κάτι που θα έμοιαζε -κατ΄ αναλογία βέβαια- με τους κοινούς κώδικες των μεγάλων ιδεολογιών του 19ου και του 20ου αιώνα. Όμως συνεχίζει ο Castells, φαίνεται πως οικοδομούμε (το νόημα τελικά) έξω από τον κόσμο των πολυμέσων, τα δικά μας συστήματα ερμηνείας, χρησιμοποιώντας το διαδίκτυο και έτσι είμαστε μεν ελεύθεροι αλλά δυνητικά αυτιστικοί. Γιατί πως μπορεί να γίνει αντιληπτό σε ένα προσωποποιημένο σύστημα αναφορών και συμπερασμάτων το κοινό νόημα, να υπάρξει κοινό έδαφος και τελικά η κοινωνία;

►Η φιλία και η εργασία παραγωγής της στοργής

Κάθε χρήστης των κοινωνικών μέσων για να δικτυωθεί στην εποχή του web 2.0 με τον παγκόσμιο ιστό, πρέπει ταυτόχρονα να συμμετέχει στην παραγωγή και την αναπαραγωγή μιας ιδιότυπης μορφής της φιλίας. Είναι το "φιλικό περιβάλλον" που καθιστά αποδεκτή πρώτα τη συμμετοχή και στη συνέχεια την αποδοχή της ροής των πληροφοριών που τελικά διαμορφώνουν την αντίληψη της πραγματικότητας. Είναι οι φίλοι που μπορούν να λειτουργήσουν σαν απελευθερωτικός μηχανισμός σε σχέση με αυτό που υπάρχει "εκεί έξω" αλλά επίσης και σαν μηχανισμός ελέγχου. (Mind police)

Το να ανήκεις στο κόσμο δεν σημαίνει να τον παρατηρείς αδιάφορα. Το ανήκειν σημαίνει να εμπλέκεσαι. Όπως ακριβώς υποτίθεται πως συμβαίνει και στα κοινωνικά δίκτυα. Η εγγραφή σε κάποιο από αυτά σημαίνει ουσιαστικά και την εμπλοκή σου με όλο τον μηχανισμό. Και με τον αυτονόητο κοινωνικό μηχανισμό, δηλαδή τους κανόνες και τις πράξεις κοινωνικοποίησης που συνεπάγεται το γεγονός της απόκτησης σχέσεων ετεροκαθορισμού, όσο και την αποδοχή του software και της αρχιτεκτονικής του συστήματος που τρέχει κάτω από την φλυαρία της φιλίας. Τα κοινωνικά δίκτυα αυτό ακριβώς επιτελούν. Αρχιτεκτονικές συνάθροισης και αθέατα στους πολλούς λογισμικά, συνθέτουν μια social porn opera, ένα θέατρο φλυαρίας και περιέργειας όπου το να αφήνεις τα ίχνη σου -με μορφή hyperlink κατά προτίμηση- είναι ταυτόχρονα μια υπαρξιακή πιστοποίηση, ένα De Profundis, και ταυτόχρονα μια πανάκριβη όσο και απλήρωτη παραγωγή του πολυτιμότερου κεφαλαίου για τον καπιταλισμό, την υπεραξία του θεάματος της κοινωνικής συνοχής. Μια εγγύηση που εξασφαλίζεται από τη γλωσσική παραγωγή της δομής του κοινωνικού ιστού. Δεν μετράει ¨το τί λέγεται¨ αλλά το απλούστατο ¨μπορεί να ειπωθεί¨. Και γιατί όχι; Αφού υπάρχει το κατάλληλο software, η σωστή application και άν δεν υπάρχει μπορεί γρήγορα να φτιαχτεί. Poke the other. Send a funspace note.

►Η δημοσιότητα, τα games και ενδεχομένως το play

Λέει ο Heidegger πως όταν εξαφανίζεται το σταθερό κέντρο παρατήρησης το βλέμμα δεν μπορεί να ξεχωρίσει το "πρώτο επίπεδο" από το "βάθος". Τα Νέα Μέσα επικοινωνίας, και ειδικότερα τα κοινωνικά δίκτυα που παράγουν την social affection, προπονούν τις αισθήσεις να θεωρούν "το γνωστό σαν να ήταν άγνωστο" να διακρίνουν ένα "τεράστιο και απρόβλεπτο περιθώριο ελευθερίας" ακόμα και στις πιο τετριμμένες και επαναληπτικές όψεις της ανθρώπινης εμπειρίας. Αλλά ταυτόχρονα ασκούν τις αισθήσεις και στο αντίθετο.

Να θεωρούν το άγνωστο σαν να ήταν γνωστό αποκτώντας οικειότητα με το απρόβλεπτο και την έκπληξη, συνηθίζοντας την έλλειψη σταθερών συνηθειών. Τι καλύτερο training για να αντιμετωπιστούν οι ανάγκες της σύγχρονης αγοράς εργασίας! Τα κοινωνικά δίκτυα είναι ταυτόχρονα gamespaces, εργοστάσια αλλά και global training centers. Με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο είναι προϊόντα της συλλογικής διάνοιας. Με την μία ή την άλλη πολιτιστική μορφή θα κυριαρχήσουν και θα διαμορφώσουν την έννοια του δημόσιου.

Είναι games αλλά κάθε game βασίζεται σε κάποια μορφή play. Game elements είναι και η περιέργεια και η φλυαρία, χαρακτηριστικά του πλήθους. Γνωρίσματα γεμάτα αμφισημία αλλά αναπόφευκτα για την κοινή λογική. Βασική συνθήκη της τέχνης (κι ας λέει ότι θέλει ο Γουώρχολ) είναι η αναγνώριση πως η ζωή έχει ένα "εσωτερικό" όσο και ένα "εξωτερικό".

Η ίδια συνθήκη διέπει και τα δίκτυα σαν cultural artifacts. Και όπως στην πολιτική ζωή έτσι και στα σύγχρονα πολιτιστικά μορφώματα: the game plays the player αλλά οι παίκτες αν συμφωνήσουν μπορούν να αλλάξουν τους κανόνες.